FortiAnalyzer ابزار تحلیل هوشمند امنیت شبکه فورتی‌نت چیست؟

FortiAnalyzer ابزار کاربردی ارائه شده از سوی فورتی‌نت برای مدیریت، تحلیل و گزارش‌دهی متمرکز رویدادهای امنیتی در کل بافت امنیتی (Security Fabric) یک سازمان است. این پلتفرم به‌عنوان یک سیستم متمرکز، وظیفه جمع‌آوری لاگ‌ها، مدیریت اطلاعات و رویدادهای امنیتی (SIEM) و گزارش‌دهی هوشمند را بر عهده دارد. هدف اصلی FortiAnalyzer تبدیل حجم عظیمی از داده‌های پراکنده و خام امنیتی (لاگ‌ها و ترافیک شبکه) به بینش‌های عملیاتی است تا تیم‌های امنیتی بتوانند تهدیدات را سریع‌تر شناسایی، تحلیل و به آن‌ها پاسخ دهند.

FortiAnalyzer با جمع‌آوری لاگ‌ها از طیف گسترده‌ای از محصولات فورتی‌نت همچون FortiGate، FortiClient، FortiMail، FortiWeb و غیره، تصویری جامع از وضعیت امنیت سازمان در یک مکان واحد ارائه می‌دهد. این دید متمرکز برای سازمان‌هایی که زیرساخت‌های بزرگی با هزاران دستگاه فورتی‌نت و ده‌ها میلیون رویداد روزانه دارند، حیاتی است و به مدیران کمک می‌کند تا مشکل عدم مشاهده‌پذیری کامل زیرساخت را برطرف کنند. همچنین، این سیستم نه ‌تنها رویدادهای امنیتی را ثبت می‌کند، بلکه با استفاده از قابلیت‌های داخلی، رویدادها را نرمال‌سازی، یکسان‌سازی و تحلیل می‌کند تا تهدیدات پیچیده که در لاگ‌های جداگانه پنهان شده‌اند، آشکار شوند. در مجموع، FortiAnalyzer ستون فقرات مدیریت عملیات امنیتی برای هر سازمانی است که از اکوسیستم محصولات فورتی‌نت استفاده می‌کند و ابزاری ضروری برای انطباق با مقررات و بهبود مستمر وضعیت امنیتی است.

کاربردها و مزایای عملیاتی کلیدی

قابلیت‌های FortiAnalyzer در سه حوزه اصلی متمرکز هستند که هر کدام ارزش تجاری متمایزی ایجاد می‌کنند: تحلیل و هوش تهدیدات، گزارش‌دهی انطباق (Compliance) و پاسخ به حادثه.

شکار تهدیدات (Threat Hunting): FortiAnalyzer با استفاده از فناوری‌های پیشرفته SIEM، لاگ‌های خام را در زمان واقعی پردازش می‌کند. این ابزار از قابلیت یکپارچه‌سازی پیشرفته استفاده می‌کند تا الگوهای رفتاری مشکوک را شناسایی کند. به طور مثال، اگر یک کاربر تلاش‌های ناموفق برای ورود به شبکه سازمانی داشته باشد و نرم‌افزار فورتی‌کلاینت نیز موارد مشکوک را اطلاع دهد، FortiAnalyzer این دو رویداد مجزا را به یک هشدار واحد تبدیل می‌کند که نشان‌دهنده یک حمله فعال و در حال انجام است. قابلیت ADOM نیز به سازمان‌های بزرگ یا ارائه‌دهندگان خدمات مدیریت امنیت (MSSP) اجازه می‌دهد تا داده‌ها، دستگاه‌ها و کاربران را به صورت منطقی جدا کنند، در حالی که همچنان دید کلی از زیرساخت خواهند داشت.

گزارش‌دهی انطباق و ممیزی (Compliance and Auditing): یکی از مهم‌ترین کاربردهای FortiAnalyzer، تولید گزارش‌های آماده و سفارشی‌شده برای انطباق با مقررات مختلف صنعتی و دولتی است. این پلتفرم قالب‌های گزارش‌دهی داخلی بر مبنای استانداردهایی مانند PCI DSS، HIPAA، GDPR و ISO 27001 دارد. این گزارش‌ها به مدیران امنیتی و ممیزان اطمینان می‌دهند کنترل‌های امنیتی لازم در حال اجرا هستند. این قابلیت باعث صرفه‌جویی در زمان و کاهش پیچیدگی در فرآیندهای ممیزی سالانه می‌شود.

پاسخ خودکار به حوادث (Incident Response): بد نیست بدانید، فورتی‌آنالایزر بخشی از گردش کار پاسخ خودکار در بافت امنیتی فورتی‌نت است. هنگامی که یک رویداد امنیتی حیاتی توسط تحلیلگر شناسایی می‌شود، FortiAnalyzer می‌تواند به صورت مستقیم با FortiGate یا FortiManager تعامل کند تا پاسخ‌های فوری مانند قرنطینه کردن یک دستگاه آلوده، مسدود کردن یک آدرس آی‌پی مخرب یا اجرای یک اسکریپت تعمیر و نگهداری را آغاز کند. این سطح از هماهنگی پاسخگویی زمان واکنش به تهدیدات را از ساعت‌ها به ثانیه‌ها کاهش می‌دهد و خسارت ناشی از حوادث امنیتی را به حداقل می‌رساند.

ویژگی‌های فنی و معماری نرم‌افزاری

FortiAnalyzer بر اساس یک معماری مقیاس‌پذیر و انعطاف‌پذیر طراحی شده است که می‌تواند با نیازهای رو به رشد سازمان‌ها سازگار باشد. این سیستم از یک پایگاه داده با عملکرد بالا LFS سرنام FortiGate Log File System استفاده می‌کند که به صورت خاص برای ذخیره‌سازی، فشرده‌سازی و جست‌وجوی سریع حجم بالایی از لاگ‌ها طراحی شده است. این ساختار تضمین می‌کند حتی در صورت دریافت میلیون‌ها لاگ در ساعت، جست‌وجوها و گزارش‌گیری‌ها همچنان در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شوند.

• پشتیبانی از SoC: فورتی‌آنالایزر می‌تواند از شتاب‌دهنده‌های سخت‌افزاری خاص فورتی‌نت (مانند پردازنده‌های SoC در دستگاه‌های فیزیکی) برای افزایش سرعت پردازش و فشرده‌سازی لاگ‌ها استفاده کند.

• قابلیت‌های پیشرفته SIEM: هسته مرکزی فورتی‌آنالایزر مجهز به موتور یکپارچه‌سازی است که از قوانین از پیش تعریف شده و قوانین سفارشی پشتیبانی می‌کند. این قوانین به تحلیل‌گر اجازه می‌دهد تا رفتارها و الگوهای ترافیکی خاصی را که ممکن است نشان‌دهنده یک حمله هدفمند باشند، تعریف و ردیابی کند. همچنین، قابلیت مدیریت‌کننده رویداد به مدیران امکان می‌دهد تا برای رویدادهای مشخص، هشدارهای سفارشی ایجاد و اقدامات خودکار (مانند ارسال ایمیل یا اجرای دستور) را تعریف کنند.

• معماری مقیاس‌پذیر: یکی از ویژگی‌های شاخص فورتی‌آنالایزر، پشتیبانی از Collector-Analyzer است. در سازمان‌های بسیار بزرگ، می‌توان دستگاه‌هایی را به‌عنوان جمع‌آوری‌کننده در نقاط مختلف شبکه قرار داد تا لاگ‌ها را دریافت و پردازش اولیه کنند و سپس آن‌ها را برای تحلیل و ذخیره‌سازی نهایی به یک تحلیل‌کننده متمرکز ارسال کنند. این امر باعث توزیع بار کاری و بهبود کارایی سیستم در محیط‌های با حجم بالای داده می‌شود.

محصولات موجود: فرم فاکتورها و لایسنس‌ها

فورتی‌آنالایزر در فرم فکتورهای مختلفی برای پاسخگویی به ابعاد و الزامات زیرساخت‌های گوناگون در دسترس است. به طور مثال، دستگاه‌های فیزیکی شامل مانند سری FAZ-100F، FAZ-3000F و غیره است که ظرفیت ذخیره‌سازی و توان پردازشی بالایی دارند. مدل‌های سطح بالا برای سازمان‌های بزرگ با نیاز به نگهداری گزارش‌ها در بلندمدت و سرعت بالای گزارش‌دهی طراحی شده‌اند. دستگاه‌های مجازی به صورت فایل‌های نرم‌افزاری برای استقرار در محیط‌های مجازی رایج مانند VMware، Hyper-V، KVM، و محیط‌های ابری ارائه می‌شوند. این مدل‌ها برای سازمان‌هایی مناسب است که زیرساخت‌های خود را به سمت مجازی‌سازی و ابر سوق داده‌اند. نسخه ابری (FortiAnalyzer Cloud) به صورت SaaS ارائه می‌شود و تمام قابلیت‌های FortiAnalyzer را بدون نیاز به مدیریت سخت‌افزار یا نرم‌افزار، به صورت مستقیم از طریق فضای ابری فورتی‌نت فراهم می‌کند. این گزینه برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط یا سازمان‌هایی که به دنبال کاهش هزینه‌های مدیریتی هستند، ایده‌آل است.

در بحث لایسنس‌دهی FortiAnalyzer عمدتا بر اساس ظرفیت ذخیره‌سازی و میزان دریافت گزارش در روز تعیین می‌شود. به بیان دقیق‌تر، سازمان‌ها باید لایسنس را بر اساس میانگین حجم روزانه لاگ‌هایی که از تمام دستگاه‌های فورتی‌نت دریافت می‌کنند، تهیه نمایند. لایسنس‌های پشتیبانی FortiCare و سرویس‌های تهدیدات FortiGuard نیز برای به‌روزرسانی هوش تهدیدات و دریافت به‌روزرسانی‌های فنی ضروری هستند.

دید متمرکز و جامع FortiAnalyzer در خدمت NOC / SOC

FortiAnalyzer به عنوان مغز تحلیل‌گر بافت امنیتی فورتی‌نت، دیدی متمرکز و یکپارچه از حملات سایبری در اختیار تیم‌های NOC و SOC قرار می‌دهد. این پلتفرم با جمع‌آوری و نرمال‌سازی لاگ‌های خام از تمامی نقاط کنترلی از فایروال‌های FortiGate تا کلاینت‌های FortiClient و سیستم‌های ابرمحور)، محیط عملیاتی را به یک مخزن اطلاعاتی تبدیل می‌کند. برای SOC، قابلیت یکپارچه‌سازی کاملا حیاتی است؛ این قابلیت رویدادهای پراکنده را به هشدارهای هدفمند تبدیل می‌کند، برای مثال، اتصال یک کاربر آلوده از طریق VPN به شبکه و تلاش برای دسترسی به یک سرور حساس، باعث بروز یک حادثه امنیتی جدی می‌شود. داشبوردهای سفارشی و ADOM به NOC اجازه می‌دهند بر عملکرد شبکه و پایداری تمرکز کند (مانند مصرف پهنای باند و وضعیت تونل‌های VPN)، در حالی که SOC از طریق ابزار “Playbooks” و اتوماسیون، پاسخ‌های خودکار به حوادث را تعریف می‌کند که ممکن است شامل قرنطینه کردن دستگاهی باشد که توسط FortiAnalyzer آلوده تشخیص داده شده است. علاوه بر این، گزارش‌های انطباق و تحلیل موارد مشکوک بر اساس سنجه‌ها که برخواسته از هوش تهدیدات FortiGuard هستند، امکان شکار فعال تهدیدات را فراهم کرده و آسیب‌پذیری‌ها و نقاط ضعف پوشش داده نشده در سطح حمله را به طور مداوم نمایان می‌سازد. به این ترتیب، FortiAnalyzer زمان لازم برای کشف و پاسخ به حوادث را به شدت کاهش می‌دهد و امکان مدیریت موثر ریسک‌های امنیتی را فراهم می‌آورد.

خودکارسازی بافت امنیتی بر مبنای Playbookها

FortiAnalyzer Playbookها قابلیت‌های هماهنگی، خودکارسازی و پاسخ‌دهی امنیتی را مستقیما در قلب بافت امنیتی فورتی‌نت فعال می‌کنند و نقش مرکزی در کاهش زمان پاسخگویی به حادثه دارند. این Playbookها اساسا گردش‌های کاری تعریف شده توسط کاربر هستند که با یک رویداد امنیتی حیاتی فعال می‌شوند. وظیفه اصلی Playbook، تبدیل بینش‌های تحلیلی FortiAnalyzer به اقدامات اجرایی در کل بافت امنیتی است. برای مثال، اگر تحلیل‌گر تشخیص دهد که یک دستگاه خاص به بدافزار آلوده شده است، یک Playbook می‌تواند به‌طور خودکار فعال شود و چندین کار را به صورت موازی انجام دهد: ابتدا با استفاده از FortiClient EMS دستگاه آلوده را از شبکه قرنطینه کند، سپس یک IP Ban در FortiGate ایجاد نماید تا ترافیک ورودی/خروجی آی‌پی مخرب مسدود شود و در نهایت، یک تیکت پشتیبانی در سیستم مدیریت خدمات فناوری اطلاعات مانند ServiceNow ایجاد کند.

این خودکارسازی، تحلیلگران SOC را از انجام کارهای تکراری و دستی رها می‌سازد، دقت پاسخ را افزایش می‌دهد و زمان پاسخگویی به تهدیدات را از ساعت‌ها به دقیقه یا ثانیه کاهش می‌دهد؛ در نتیجه، به طور قابل توجهی مدیریت سطح حمله را بهبود می‌بخشد و کارایی عملیات امنیتی را به سطح بالاتری می‌رساند.

ویژگی تجزیه و تحلیل بافت امنیتی در FortiAnalyzer، ستون فقرات ارائه دید عمیق و هوشمند به تیم‌های امنیتی است. FortiAnalyzer از طریق این قابلیت، صرفا یک گردآورنده گزارش نیست، بلکه یک موتور تحلیلی متمرکز است که داده‌های خام را به بینش‌های عملیاتی تبدیل می‌کند. این ویژگی چندین کارکرد کلیدی به شرح زیر دارد:

یکپارچه‌سازی پیشرفته: FortiAnalyzer گزارش‌ها را از تمام عناصر بافت امنیتی (شامل FortiGate، FortiClient، FortiMail و غیره) جمع‌آوری کرده و با استفاده از موتور SIEM خود، رویدادهای مجزا را یکپارچه می‌کند. این کار به شناسایی تهدیدات پیچیده کمک می‌کند که معمولا در لاگ‌های یک دستگاه واحد قابل ردیابی نیستند.

استفاده از هوش تهدیدات FortiGuard: این ابزار داده‌های لاگ را با جدیدترین اطلاعات تهدیدات جهانی از FortiGuard Labs مطابقت می‌دهد. این همپوشانی امکان شناسایی سریع را در شبکه فراهم می‌کند، مانند تلاش‌های برای برقراری ارتباط بدافزار با سرور کنترل و فرمان‌دهی.

امتیازدهی ریسک و ارزیابی سطح حمله: FortiAnalyzer با استفاده از تحلیل داده‌ها، به دستگاه‌ها و کاربران امتیاز ریسک اختصاص می‌دهد. این امتیازدهی به تیم SOC کمک می‌کند تا هشدارها و ناهنجاری‌های شناسایی‌شده را اولویت‌بندی کند و منابع خود را بر روی نقاط با بالاترین خطر در سطح حمله متمرکز سازد.

مصورسازی جامع: تمام داده‌های تحلیل‌شده در داشبوردهای FortiView و گزارش‌های سفارشی‌شده قابل مشاهده هستند. این مصورسازی شامل توپولوژی لحظه‌ای بافت امنیتی، ترافیک، الگوهای حملات و وضعیت انطباق، امکان نظارت مستمر و کشف سریع نقاط ضعف را فراهم می‌کند.

در مجموع، Security Fabric Analytics تضمین می‌کند که دید امنیتی سازمان تنها “گسترده” نیست، بلکه “عمیق” و “هوشمند” است و توانایی بالایی برای پاسخ‌گویی به تهدیدات دارد.

حمیدرضا تائبی